Πανεμορφο Ελληνικό κόσμημα, μια ιστορία εξι. 000 ετών

Ωραίο Ελληνικό κόσμημα, μια ιστορία έξι. 000 ετών


Είναι από τα λίγα ανθρώπινα δημιουργήματα, τα κοσμήματα, που εκφράζουν τόσο εύγλωττα την αντίληψη της συνέχειας. Περιδέραια, σκουλαρίκια, δαχτυλίδια, βραχιόλια, πόρπες, σφηκωτήρες για τα μαλλιά, φυλακτά, της μινωικής και μυκηναϊκής εποχής, των κλασικών, ελληνιστικών χρόνων μοιάζουν σαν να τεχνουργήθηκαν χθες. Αυτή τη γεύση άφησε η χθεσινή ξενάγηση στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο που διοργανώθηκε από τον Σύλλογο Αργυροχρυσοχόων Αθηνών όπως και η συνομιλία που ακολούθησε για τις 6. 000 χρόνια αδιάλειπτης ιστορίας του ελληνικού κοσμήματος και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα ο κλάδος. Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο διαθέτει από τις σημαντικότερες στον κόσμο σχετικές συλλογές. Κοσμήματα που κατασκευάστηκαν με σφυρηλάτηση ή χύτευση και διακοσμήθηκαν με πληθώρα τεχνικών, την έκτυπη, τη συρματερή, την εγχάραξη, την κοκκίδωση. Ορισμένες από τις τεχνικές αυτές επιβιώνουν έως αυτές τις μέρες.

«Λέγεται ότι ο άνθρωπος φόρεσε κοσμήματα, φτιαγμένα από κοχύλια, πέτρες, κόκαλα, νύχια άγριων ζώων, ξύλα, πριν χτίσει το σπίτι του ή καλλιεργήσει τη γη. Το αρχαιότερο κόσμημα τοποθετείται 80. 000 ή 120. 000 χρόνια πριν. Βάζωντας ένα κόσμημα κατά κάποιο τρόπο ο άνθρωπος έδειχνε ότι είχε επίγνωση οι διαφοράς του από την άλλα όντα, ότι κρατούσε συνείδηση της ύπαρξής του. Το κόσμημα ήταν το φυλαχτό του, το διακριτικό του, δείγμα καταξίωσης, ισχύος».


«Το απασχόληση του αργυροχρυσοχόου ήταν από την αρχαιότητα απολύτως προφυλαγμένο και κλειστό - τα εργαστήρια βρίσκονταν μέσα στα παλάτια, για λόγους προστασίας και συγκέντρωσης. Στην εποχή μας, στην Ελλάδα, οι εργαστήρια εξελίχθηκαν σε μικρές συνήθως οικογενειακές μονάδες, με προβλήματα εξωστρέφειας και έλλειμμα εμπειρίας σχετικά με όσα συμβαίνουν παγκοσμίως στον σημείο. Δύσκολα συνεργάζονται μεταξύ τους με σκοπό να δημιουργήσουν συνεταιρισμούς, ώστε, π. χ., να μπορούν να ενταχθούν ως clusters σε ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις», .

«Ωστόσο, το ελληνικό κόσμημα, παρά τις αντίξοες συνθήκες, έχει κάνει χνάρια. Από τη δεκαετία του ’60, παράλληλα με οι κλασική αργυροχρυσοχοΐα, αναπτύχθηκε τα “εικαστικό κόσμημα”. Στις δεκαετίες του ’70 και του ’80, κοσμήματα συνήθως φτιαγμένα με οικονομικά υλικά, από καλλιτέχνες και ανδρικο δαχτυλιδι νέους προερχόμενους από διαφορετικούς τομείς επιβεβαίωσαν την αδιάλειπτα εξελισσόμενη περπάτημα του. Επίσης, ο περιήγηση λειτούργησε θετικά δημιουργώντας 1 νέο κοινό για τους κοσμηματοποιούς, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν με μεγάλη ποικιλία από νέα σχέδια και δημιουργίες. Σήμερα βλέπουμε, από τη μια πλευρά, το δυνατή παγκόσμια παρουσία ενός πολύ μικρού αριθμού Ελλήνων κοσμηματοποιών και από τον άλλη, το μεγαλύτερο τόπος της παραγωγικής μας δύναμης, τα εργαστήρια, να αντιμετωπίζει σοβαρότατα προβλήματα επιβίωσης. Ο μαρασμός των μικρών εργαστηρίων αλλά και η αναξιότηταεπάρκεια τους να ανταποκριθούν στην εκτόξευση του τουρισμού, τείνει δυστυχώς να μετατρέψει τη χώρα μας σε σημείο πώλησης των κοσμημάτων τα Κίνας, της Τουρκίας και άλλων χωρών, τα οποία εισάγονται ακατάπαυστα»


Ο Σωματείο Αργυροχρυσοχόων Αθηνών ζητεί τα ένταξη της τέχνης και της τεχνικής τού κοσμήματος στην ανώτατη εκπαίδευση και συγκεκριμένα στη Σχολή ανδρικο δαχτυλιδι Καλών Τεχνών. Επίσης, την δημοτικότητα του ελληνικού κοσμήματος από το κράτος ως κοσμήματος πολιτιστικής κληρονομιάς και της ένταξη των χαρακτηριστικών τεχνικών στην πλατφόρμα της Αϋλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ουνέσκο. Από τα μεγαλύτερα προβλήματα των αργυροχρυσοχόων είναι η επιβολή ειδικού φόρου πολυτελείας σε κοσμήματα άνω των 1. 000 ευρώ και στις εισαγόμενες πρώτες ύλες (πέτρες, μαργαριτάρια, κοράλλια κ. λπ. ), καθώς επιβαρύνει το κόστος πώλησης των προϊόντων, καθιστώντας τα μη ανταγωνιστικά. Και ζητούν της κατάργησή του. Οπως αναδεικνύουν, ένα κόσμημα 2. 500 ευρώ στην Ελλάδα, πωλείται 2. 000 στην Ιταλία και 1. 600 στην Τουρκία.


Επίσης μού ζητούν την προστασία της μικρής κοινωνίας τους, που κινδυνεύει από την Airbnb, στά ιστορικό κέντρο της Αθήνας. «Στους ορόφους των απρόσωπων πολυκατοικιών του κέντρου συγκεντρώνονταν εκατοντάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις αργυροχρυσοχοΐας, εργαστήρια σε χώρους μικρούς - ιδανικούς για τη μετατροπή τους σε Airbnb κατοικίες». «Παρά την κρίση, εξακολουθούν να επιβιώνουν, καθώς το κόσμημα είναι πολιτιστικό προϊόν, συνδέεται με τις στιγμές της χαράς, της λύπης των ανθρώπων, με κοινωνικά συμβάντα. Υπάρχει ένας καταμερισμός στην παραγωγή, άλλος σκαλίζει, άλλος κάνει την ένθεση των πετραδιών, άλλος γυαλίζει, συνιστά σαν ένα μεγάλο εργαστήριο αργυροχρυσοχοϊας. Αυτά τα δίκτυα, όπου έχουν δημιουργηθεί με παραγωγικό και κοινωνικό χαρακτήρα, είναι που τους κρατούν ζωντανούς. Αν διαρραγούν, ο κλάδος θα υποστεί πλήγμα. Οι αρμόδιοι φορείς μπορούν να τους στηρίξουν να παραμείνουν στην αγορά. Μπορούν να διοργανωθούν εκθέσεις, ειδικές διαδρομές. Το κόσμημα συνδέεται άρρηκτα με την ταυτότητα της Αθήνας»